Keltische en Germaanse Mythologie

Geplaatst op zondag 26 mei 2002 @ 18:00 , 952 keer bekeken

Het boeiende van dieren. Hebben eigenschappen en vaardigheden die de mensen vroeger niet bezaten of alleen in aanleg hadden, maar die ze tot in dezelfde perfectie wilden beheersen. Dat zijn onderandere manieren van voortbewegen zoals vliegen, langdurig duiken en zwemmen, ver en hoog springen, hard lopen zoals een paard, een scherp gehoor en scherpe blik, gedaante verwisseling zoals bij een kikker, kracht, een hoge levensverwachting, vruchtbaarheid en dergelijke. Het biologische gedrag van dieren geeft de mens niet alleen aanleiding tot bepaalde activiteiten en het verkennen van de natuur. Het is onverklaarbaar, zoals het vliegen, angstaanjagend, dwingt bewondering af en is ten dele nog verklaarbaar aan de hand van de andere-wereld, bijvoorbeeld als het om boodschappers van de goden gaat. Veel gedragsvormen laten de mens zien hoe de natuur te begrijpen of te gebruiken is doordat ze de natuur als verwijzing naar bruikbare planten en natuurlijke kringlopen beleven. Getemde of afgerichte dieren zijn echter niet alleen nuttig, maar ook een teken van macht van de temmer. Bepaalde uiterlijke kenmerken zoals hoorns en slagtanden boezemen angst in, andere - zoals grote ogen - wekken de illusie te beschermen of op te letten of worden als afstraffing beschouwd ( uil, pad ). Kracht en aanvalsdrang kunnen redenen zijn geweest waarom groepen krijgers zich op een bepaald dier oriënteerden en het tot hun wapen verhieven. Sommige kenmerken schijnen over de hele wereld verbreid te zijn, dat wil zeggen dat ze op de vroegste mensen in de meest uiteenlopende gebieden op aarde op vergelijkbare manier gewerkt hebben. Zo kennen wij de uil uit Europese sprookjes en als symbooldier in verhalen van Afrikaanse volken en Amerikaanse indianen. Alles bij elkaar bieden dieren voldoende redenen waarom ze tot de eerste godheden behoren respectievelijk met hen in verband worden gebracht en als doel van gedaanteverwisselingen dienen. Met de kerstening neemt de verscheidenheid aan diersoorten toe. Geoffrrey van Monmouth presenteert alleen al in de Profetieën van Merlijn een hele catalogus van dieren. Met de culturele uitwisseling tussen de volken, die door het missiewerk nog werd versterkt, door de heraldiek, die als ordeningsstructuur in het ridderschap ontstond, en doordat er feodale staten ontstonden, hebben veel bekende symbooldieren een nieuwe betekenis gekregen en zijn er nieuwe dieren bijgekomen. In het andere geval zouden maatschappelijke omwentelingen, waartoe ook de kruistochten behoren, tot een verwatering van het originele symboolgehalte hebben geleid. Zo worden oorspronkelijk aan bepaalde stammen gebonden tradities, gebruiken, erediensten, helden en heiligen en dergelijke tot motieven van de grensoverschrijdende sprookjeswereld. Een goudmijn voor de beschrijving van dieren en hun symboolkracht is de Weldhe literatuur vanaf het allereerste begin tot in de huidige tijd. Zij is niet alleen omvangrijk, maar ook sterk in de eigen traditie geworteld. Vooraanstaande dichters in dit brede kader zijn Dafydd ap Gwilym, R.S. Thomos en dergelijke. Zonder kennis van de uil en zijn betekenis zou zelfs de moderne literatuur voor een deel onbegrijpelijk blijven. In Ierland hebben de bekendste Ierse families nog steeds dieren in hun wapen. En daar hebben pubs, net als in Brittannië, vaak namen als Boar's, Head, King's Head, Black Lion. De Ieren hadden dagelijks de mooiste munten van Europa in hun handen: de pauw op 1 penny, de kraanvogel op 2 pence, de stier op 5 pence, de zalm op 10 pence, het paard op 20 pence, het hert op 1 pond, etc. Zena.